Από την πρώτη στιγμή που ένας φουκαράς θα μπει στο τριπάκι να διαβάσει επιστημονική φαντασία, ελλοχεύουν δύο κίνδυνοι:
α) Να αρχίζει να διαβάζει και Fantasy.
β) Nα αρχίσει να διαβάζει και τρόμο.
Στο παρόν άρθρο δε σκοπεύω να κράξω ούτε την Ε.Φ. (παρ' ό,τι από τον καιρό που έγινε mainstream τα περισσότερα έργα θα ήταν για το μπούτσο αν ο μπούτσος καταδεχόταν να τα ακουμπήσει), ούτε την κατηγορία Fantasy (που παίρνει και τα πάνω της με τον Martin).
Άλλωστε, η μεν Ε.Φ. ξεκίνησε με μαλακίες και έφτασε να γίνει εργαλείο παράκαμψης της λογοκρισίας για συγγραφείς που ήταν είτε μπροστά από την εποχή τους είτε πολύ μπροστά από την εποχή τους και δημιούργησαν αριστουργήματα που κάνουν τη “συμβατική” λογοτεχνία να κλαίει με μαύρο δάκρυ, το δε Fantasy είναι η παρηγοριά του φύτουκλα, ένα λογοτεχνικό είδος όπου (μέχρι πρόσφατα) οι γυναίκες δεν είχαν ποτέ περίοδο, ο κόσμος δε χρειαζόταν να χέσει ακόμη και μετά από 150 ημέρες ταξιδιού και υπήρχε πάντα η πιθανότητα ο σπυράκιας να αποκτήσει μπράτσα, να μάθει να κραδαίνει σπαθί, να γίνει άσσος στο τόξο ή στα ξόρκια και εν τέλει να ρίξει την τουμπανόβυζη ξωτικογκόμενα με τα μυτερά αυτιά. Και πάντα, υπάρχουν σαν άλλοθι υπαρξης αυτών των δύο “genres” το 1984 του Όργουελ και ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών του Τόλκιν, μνημειακά έργα αμφότερα.
Πέρα και πίσω από αυτές τις δύο λαμπρές κατηγορίες λογοτεχνίας που ξεφεύγουν από το συμβατικό, όμως, παραμονεύει, καραδοκεί, κρύβεται και περιμένει να σε δαγκώσει στο όσχεο, με τη λύσσα απατημένου gay μόνιμου υπαξιωματικού του ναυτικού, η λογοτεχνία τρόμου.
Το κακό ξεκίνησε με τον Πόε, ο οποίος -ας του το αναγνωρίσουμε- αν μη τι άλλο υπήρξε πρωτότυπος για την εποχή του και ήξερε να γράφει. Ακόμη, δεν επαναλαμβανόταν, δεν κούραζε και -το κυριότερο- δεν προσέβαλλε τη νοημοσύνη του αναγνώστη.
Μόλις 41 χρόνια μετά το θάνατο του Πόε που έβαλε τον τρόμο στις βιβλιοθήκες μας, γεννιέται ένα άλλο βλαστάρι της τρομολαγνείας, ο H.P. Lovecraft, ο οποίος θα γλίτωνε το κράξιμο από τις σελίδες του ιστολογίου μου αν δεν είχε ασχοληθεί με τη λογοτεχνία, αν δεν είχε “ειδικευτεί” στη λογοτεχνία τρόμου και αν δεν είχε δημιουργήσει τη μυθολογία “Κθούλου”.
Ναι, κάπου το έχετε ακούσει οι περισσότεροι και μάλιστα έχετε την εντύπωση πως πρόκειται για κάτι “καλό”. Τ' αρχίδια μου με μπεσαμπέλ είναι κάτι καλύτερο από τη μυθολογία Κθούλου. Αρχίδια βροντόσαυρού με σως μαδέρας είναι κάτι ακόμα καλύτερο. Για να τελειώνουμε με τους γεννητικούς αδένες και τις σάλτσες πάμε να κράξουμε τη μυθολογία Κθούλου για τους λόγους που πρέπει.
α) Πρωτοτυπία. Αν η μυθολογία Κθούλου είχε περιοριστεί σε ένα, ΕΝΑ (1), μυθιστόρημα/διήγημα κάτι τέλος πάντων, ίσως να ήταν ΟΚ. Δεν περιορίστηκε όμως και... βλέπε (δ).
β) Ονόματα θεών. Γιογκ Σοθόθ. Νυαρλαθοτέπ. Κθούλου. Χύσαμε όλοι, έ;
γ) Πραγματική έλλειψη φαντασίας μετουσιωμένη σε γελοίες διατυπώσεις: Ο Λάβκραφτ, πολύ συχνά στα έργα του σκαλώνει και δεν έχει έμπνευση να περιγράψει τα τέρατα που δημιουργεί. Έχει επινοήσει, λοιπόν, ένα τρόπο να ξεπερνάει το σκόπελο προσβάλλοντας τη νοημοσύνη του αναγνώστη. ΔΕΝ ΤΑ ΠΕΡΙΓΡΑΦΕΙ! Ο ταλαίπωρος αναγνώστης θα συναντήσει “ανείπωτες φρίκες να ξεπηδούν”και “ακατανόμαστους τρόμους” να επιτίθενται, αλλά σχεδόν ποτέ δε θα συναντήσει μια περιγεγραμμένη με σαφήνεια μορφή του “κακού”. Του κάκου θα ψάχνει ο αναγνώστης.
δ) Πλοκή. Φίλε αναγνώστη, θα σε βοηθήσω να γράψεις κι εσύ ένα διήγημα Κθούλου (ή αν ο μαζοχισμός σου ξεπερνάει το μέσο όρο, ολόκληρο μυθιστόρημα). Θα σου δώσω ένα σκελετό πλοκής με λίγες γραμμές και θα γίνει το θαύμα. Βαθιά ανάσα και πάμε:
-Κάποιος ενημερώνεται μέσω αλληλογραφίας ότι ένας εκκεντρικός και λίγο αναχωρητής συγγενής του πέθανε και του αφήνει στη διαθήκη του μία έπαυλη / ένα κομοδίνο / μία εταζέρα / ένα κτήμα με εκκλησάκι μέσα, κάτι τέλος πάντων του οποίου η αξία να σε πείθει να πας να του ρίξεις μια ματιά. Εναλλακτικά ο ήρωας μπορεί να αλληλογραφεί με τον τεθνεότα και να σπεύδει να ανακαλύψει τι συνέβη ή απλώς να ρίξει μια ματιά στη διαθήκη.
-Αφού μεταβεί στο χώρο όπου πέθανε ο συγγενής, ο ήρωας αρχικά διαπιστώνει ότι οι άνθρωποι εκεί γύρω είναι λίγο αφιλόξενοι, μαλακισμένοι και περίεργοι.
-Από την πρώτη διανυκτέρευση κάτι ενοχλεί τον ήρωα. Περίεργα όνειρα με αυλητές και μια αίσθηση ζόφου κατακλύζουν τον ύπνο του. Καθώς ξυπνάει, προσπαθεί να σιγουρευτεί ότι ήταν όλα ένα όνειρο, αλλά αφήνεται και ένα hint ότι μπορεί να συνέβησαν και στην πραγματικότητα.
-Ο ήρωας αρχίζει να ψυλλιάζεται ότι κάτι απόκοσμο συμβαίνει και αρχίζει να εξερευνά.
-Ο ήρωας κάνει ολοένα και πιο ανήσυχους ύπνους, ενώ πλέον οι τρελοί αυλητές και οι λοιπές μαλακίες -στανταράκια- τον ενοχλούν και στον ξύπνιο.
-Ο ήρωας σηκώνει τα μανίκια και χώνεται για τα καλά στα σκατά.
-Ο ήρωας αρχίζει να ανακαλύπτει ένα ολόκληρο σύμπαν με κοιμισμένους θεούς που θέλουν να μας γαμήσουν τη μάνα.
-Ο ήρωας αρχίζει να γράφει τα όσα ανακαλύπτει και πλέον ο αναγνώστης ενημερώνεται για την πρόοδο των εργασιών του από τα χειρόγραφα σε πρώτο πρόσωπο.
-Ο αναγνώστης μαθαίνει για το θάνατο του ήρωα από το τελευταίο χειρόγραφο, το οποίο τελειώνει με τη φράση “ω θεέ μου έρχονται, έρχονται τώρα” και ακολουθεί μια γραμμή σα να έχει συρθεί η πένα στο χαρτί.
Όπου σκαλώσεις στο γράψιμο, μην ανησυχείς! Θα πετάξεις ένα “ακατανόμαστο τρόμο” και δύο “ανείπωτες φρίκες” από το πουθενά απογειώνωντας την πλοκή. Α, και αν θέλεις να φανείς πιο ψαγμένος, σκέψου τους ήχους που βγαίνουν από το στόμα σου όταν σφίγγεσαι για να χέσεις, πέτα ανάμεσα και δυο ονόματα της μυθολογίας και έχεις και “γλώσσα Κθούλου” για να ψαρώνει το κοινό. Μη γελάτε ρε, αληθεύει. Να ένα παράδειγμα: Ιγκνάι-ιγκνάι, Γιογκ-Σοθόθ, Κθούλου ναγκλ φτάγκν!
Να σας το αναλύσω:
Ιγκνάι-ιγκνάι -> Ήχος από διπλό απανωτό σφίξιμο στο ξεκίνημα.
Γιογκ-> Μια μικρή σφίξη που την εγκαταλείπεις βιαστικά για να ανασάνεις
Σοθόθ -> Εκπνοή-εκφόρτιση, απαραίτητη για να μην πάθεις εγκεφαλικό
Κθούλου-> Το παίρνεις απόφαση και σφίγγεις ξεφυσώντας
Ναγκλ φτάγκν -> Διπλή, κοφτή και αποφασισμένη, εκθετικά κλιμακούμενη σφίξη
Τέλος. Τυπογραφείο και πάμε να σπάσουμε ταμεία!
Ααααααργχκ!
Και δε φτάνουν μόνο αυτά! Υπάρχουν και οι ζελατίνες που περνάνε μέσα από παράθυρα και αφήνουν σιχαμένους λεκέδες! Υπάρχουν -πάντα- οι τρελλοί αυλητές που ποτέ κανείς δεν τους μαντρώνει σε άσυλο να ησυχάσουμε. Και υπάρχει και ο Κθούλου που... κοιμάται!
End of story.
Αν κάποιος σας προτείνει να διαβάσετε Lovecraft, μπορείτε ευγενικά να του δώσετε μια κλωτσιά στ' αρχίδια. Αν επιμείνει, μπορείτε να την κάνετε γυριστή διαβάζοντας την Ονειρική Αναζήτηση της Άγνωστης Καντάθ (καλούλι), τον Παρείσακτο (γαμάτο) και την Αναζήτηση του Ίρανου (πολύ καλό). Αλλά για κανένα λόγο μην ακουμπήσετε τη μυθολογία Κθούλου!
Υ.Γ. Σκέφτομαι να οργανώσω ένα προσκύνημα στον τάφο του Lovecraft, όπου ορδές προσκυνητών θα καταναλώνουν χαλασμένα φρούτα και θα χέζουν με ευλάβεια το χώμα που τον σκεπάζει.
